Ontwikkelingen rondom inclusieve onderwijshuisvesting
Er zijn de afgelopen periode belangrijke stappen gezet in de richting naar inclusievere schoolgebouwen in het funderend onderwijs. Zo is er een nieuwe NEN 9120-norm gepubliceerd en zijn de inzichten uit het onderzoek van Oberon en Sygma naar de Tweede Kamer gestuurd.
Ook maakt inclusie een belangrijk onderdeel uit van de 28 bouwprojecten die dit najaar zullen starten vanuit het Innovatieprogramma Onderwijshuisvesting. Alle drie de ontwikkelingen geven richting aan de maatregelen die kunnen worden toegepast om een toekomstbestendige, inclusieve leeromgeving te creëren.
NEN 9120
Deze nieuwe NEN norm beschrijft alle eisen die nodig zijn om gebouwen integraal toegankelijk te laten zijn. De NEN 9120 kan gebruikt worden voor nieuwbouw en renovatie. De norm kan op elk moment worden ingezet om te kijken hoe het met de toegankelijkheid gaat: bij het ontwerpen, bouwen, renoveren, en bij het maken van toekomstplannen voor een gebouw.
Er is een leeswijzer beschikbaar om de NEN 9120 te begrijpen en te gebruiken.
Bekijk hier de NEN 9120 en de leeswijzer
Onderzoek: Bouwstenen voor inclusievere onderwijshuisvesting
Vanuit OCW is opdracht verstrekt aan Oberon & Sygma met als doel een helder beeld te geven van wat er op basis van een vertaling van de definitie en uitwerking van inclusief onderwijs, verwacht mag worden van schoolgebouwen in het funderend onderwijs. Het onderzoek is uitgevoerd in nauwe samenspraak met een landelijke expertgroep van goed ingevoerde vertegenwoordigers uit de werelden van onderwijs, gemeenten, architectuur, wetenschap en adviseurs.
Lees hier het volledige onderzoek
Hoewel het onderzoek breder is opgezet, omvat het een ontwerpkader, welke is bedoeld om ‘afwegingen’ bij het inclusief maken van de (gebouwde) schoolomgeving te ondersteunen, en een maatregelenlijst, welke invulling geeft aan het ontwerpkader. Onderaan de pagina lees je hierover meer.
Innovatieprogramma Onderwijshuisvesting
De NEN 9120, het ontwerpkader en de maatregelenlijst maken concreet wat inclusief onderwijs in de praktijk betekent voor de (ver)bouw van scholen. Lopende en toekomstige bouwprojecten kunnen hiermee direct hun voordeel doen. Verplichte zaken zijn geregeld in bouwwetgeving. De consequenties van de overige inclusie maatregelen zullen o.a. worden getoetst bij de deelnemende bouwprojecten in de leerlabs van het Innovatieprogramma Onderwijshuisvesting.
Toelichting ontwerpkader en maatregelenlijst
Het ontwerpkader
Het kader is opgebouwd rond drie hoofdcategorieën: beleving, gebruik en techniek. Er is onderscheid gemaakt tussen universele maatregelen (voor alle gebruikers) en specifieke maatregelen (bij motorische, organische, visuele, auditieve, verstandelijke of psychosociale ondersteuningsbehoeften). Waar mogelijk zijn verwijzingen opgenomen naar bestaande, breed gedragen instrumenten zoals het Kwaliteitskader Huisvesting, het Programma van Eisen Frisse Scholen en het Kwaliteitskader Bewegingsonderwijs. Het ontwerpkader inclusieve onderwijshuisvesting is bedoeld om ‘afwegingen’ bij het inclusief maken van de (gebouwde) schoolomgeving te ondersteunen.
Invulling van het ontwerpkader – maatregelenlijst
De maatregelenlijst geeft invulling aan het ontwerpkader. Binnen de drie hoofdcategorieën; beleving, gebruik en techniek zijn de eisen opgenomen in de vorm van een ‘patroon’. Een patroon kan worden gebruikt om eisen en wensen die niet direct of niet volledig kwantitatief zijn uit te drukken, toch op een overzichtelijke en gestructureerde manier te presenteren in een ‘patronentaal’. In de basis bestaat een patroon uit de volgende onderdelen: titel, schets, eventuele relaties met andere patronen, introductie, stelling/essentie, toelichting, aanbevelingen. Naast de universele richtlijnen en eisen die in de patronen zijn verwoord, zijn er eisen per specifieke doelgroep/ondersteuningsbehoefte. Deze zijn niet in de patronen of categorieën verwerkt maar worden separaat weergegeven.
